چه زيباست آنگاه كه موجودي ضعيف وكوچك در مقابل وجودي بي نهايت بزرگ و لايزال مي‌ايستد و با آهنگي موزون، از سر صدق و صفا و اخلاص، به نيايش مي‌پردازد. چه لذت بخش است آن لحظه‌ها كه به دور از هياهوي نفس، در ملكوت به پرواز در آمدن و راز دل با رازدار عالم و عالميان در ميان نهادن و چه شكوهمند است به عبوديت در برابر معبود ايستادن، خم شدن، برخاستن و پيشاني بر خاك ساييدن و اعتراف به جلال و جمال هستي آفرين نمودن. و چه ‌دلنشين است نواي توحيد و زمزمه‌ پاك بندگي و عبادت خالق يكتا، در هر پگاه، نيمروز و شامگاه كه آن را تكرار مي‌كنيم و چنين مي‌گوييم: به‌ نام خداوند بخشنده مهربان حمد و سپاس شايسته‌ پروردگار جهانيان است. پروردگار بخشاينده‌ مهربان صاحب اختيار و مالك روز رستاخيز تنها او را ستايش مي‌كنيم و از او كمك مي‌جوييم.... اين نوا، نواي اقرار به بندگي درمقابل خداوند جهانيان است و سلاحي براي ستيز با شرك و بت پرستي و جدال با گناه و ناپاكي و مبارزه با نفس سركش. نوايي كه تا عمق جان آدمي نفوذ مي‌كند و جان را پالايش مي‌دهد.

نماز هر کسي تابع ميزان معرفت و شناخت اوست و چون معرفت و ايمان افراد با هم متفاوت است، نمازهاي آنها و آثار آن نمازها نيز مختلف است. ولي به هر حال هيچ نمازي بدون اثر نمي باشد هر چند ميزان آن آثار کاملا متفاوت است. انسان با ايمان بايد بکوشد با تمرين و تصميم و اراده قوي به نمازش عمق و شور و حال ببخشد و با مطالعه کتاب هائي که در اين موردنوشته شده و اسرار و نکات ظريف نماز را بيان کرده اند و نيز مطالعه شرح حال بزرگاني که به نماز عشق مي ورزيده اند و نماز آنها نمونه اي از معراج مؤمن بوده به تدريج و کم کم بر حضور و توجه در نمازش بيفزايد و شور و نشاط خود را در حال نماز بيشتر نمايد.
      بايد دانست که همين نمازهاي بي روح و دست و پا شکسته ما نيز خالي از آثار مختلف تربيتي و رواني و اجتماعي نمي باشد و اگر انسان همين نماز بي روح را هم ترک مي کرد، ميزان جرم و خطا و معصيت او بيشتر مي شد. چون اثر عمده نماز که همان نهي از فحشا و زشتي و گناهان است، حتي در اين گونه نمازها نيز ظاهر و آشکار مي گردد. در روايت آمده است جواني از انصار نماز خود را به جماعت با پيامبر -صلي الله عليه و آله- مي خواند ولي گاهي مرتکب خطا و گناه نيز مي شد. اين جريان را به پيامبر گفتند. حضرت فرمود: بالاخره اين نماز روزي باعث بيداري و دوري او از گناه مي گردد. طولي نکشيد که آن جوان متنبه و بيدار شد و دست از اعمال بد و زشت خود برداشت و در صراط مستقيم بندگي قدم گذاشت.

گروه سياسی: امام(ره) در جايی فرمودند كه نماز سنت سياسی اسلام است و بايد احيا شود و ترس از شوروی و آمريكا نداشته باشيد؛ در واقع ايشان نماز را عاملی برای مبارزه با استكبار و ايجاد ترس در دل دشمنان می‌دانستند.

حجت‌الاسلام و ‌المسلمين «داود رنجبران»، عضو هيئت ‌علمی دانشگاه هنر، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با اشاره به انديشه‌های امام خمينی(ره) گفت: ايشان سياست را آميزه‌ای از ديانت و قداست می‌دانستند؛ لذا حتی اعمال عبادی را سكولار نمی‌دانند، در متن اين اعمال سياست را می‌بينند؛ به طور مثال، بر بُعد سياسی نماز تأكيد می‌كنند.

وی با اشاره به تأكيد امام در مورد توجه به ابعاد نماز افزود: ايشان علما را هشدار می‌دهد، اگر اين عنصر در نظر گرفته نشود، نماز آن خاصيت رشد‌دهنده و تكامل‌دهنده را ندارد. نگاه ايشان به دين و سياست آميختگی بود و تداوم آن را از جامعه می‌خواستند.

رنجبران بيان كرد: امام به گروه‌های مختلف و حوزه‌های علميه می‌گفتند نماز بايد در اختيار رهايی جامعه از بسياری از مباحث و مشكلات و توطئه‌ها باشد.

عضو هيئت‌علمی دانشگاه هنر با بيان اين كه امام نماز جمعه را دشمن‌شكن می‌دانستند، اظهار كرد: در روايات آمده نماز جمعه سلاح مؤمن بر ضد كفار است؛ اين سلاح قطعا فرهنگی است و امام مباحث عميق و بزرگی را در حوزه‌های علميه آغاز كردند.

شناختن وقت كه هر نماز در وقت خودش بجاي آورده شود .
پاك بودن بدن و لباس و محل گذاشتن پيشاني .
پوشانيدن عورتين ، هر چند كه در جاي خلوتي باشد و كسي حضور نداشته باشد
مباح بودن مكان و لباس نمازگذار ، يعني غصبي ( اموال ديگران ) نباشد .
با طهارت بودن ، يعني وضو يا غسل داشتن و اگز وضو يا غسل ممكن نباشد ، تيمم داشتن .
در لباس نماز گذار مو و پشم و كرك و پوست حيوان حرام گوشت و حيوان مردار ( حيوانيكه ذبح شرعي نشده باشد ) نباشد .

مسأله : دوازده چيز نماز را باطل مى كند، آنها را « مُبطلات » مى گويند: 1 - از بين رفتن يكى از شرطهاى نماز. 2 - باطل شدن وضو يا غسل. 3 - گذاشتن دستها روى هم مانند ديگران. 4 - آمين گفتن بعد از حمد. 5 - پشت به قبله كردن. 6 - سخن گفتن. 7 - خنديدن. 8 - گريه كردن بر امور دنيا. 9 - به هم خوردن صورت نماز. 10 - خوردن و آشاميدن. 11 - بعضى شكيّات. 12 - كم و زياد شدن ركن يا غير ركن. و تفصيل آن در مسائل بعدى بيان مى شود.

مسأله : اوّل از مبطلات نماز: در بين نماز، يكى از شرطهاى آن از بين برود، مثلا در بين نماز بفهمد مكانش غصبى است.

مسأله: دوم از مبطلات نماز: در بين نماز، عمداً يا سهواً و يا از روى ناچارى، چيزى كه وضو يا غسل را باطل مى كند پيش آيد، مثلا بول از او خارج شود.

مسأله 1215: كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غايط خوددارى كند، اگر در بين نماز، بول يا غايط از او خارج شود، چنانچه به دستورى كه در احكام وضو « مسأله 349 - 355 » گفته شد رفتار نمايد نمازش باطل نمى شود و نيز اگر در بين نماز، از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتى كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحيح است.

مسأله : كسى كه بى اختيار خوابش برده، اگر نداند در بين نماز خوابش برده يا بعد از آن، بنابر احتياط مستحب بعد از وقت و بنابر احتياط واجب در وقت، نماز را دوباره بخواند.

مسأله : اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و شك كند بعد از نماز بوده يا در بين نماز، نمازش صحيح است.

مسأله : اگر در حال سجده، از خواب بيدار شود و شك كند در سجده آخر نماز است، يا در سجده شكر، بنابر احتياط مستحب بعد از وقت و بنابر احتياط واجب در وقت، نماز را دوباره بخواند.

مسأله : سوم از مبطلات نماز: مانند بعضى از كسانى كه شيعه نيستند، دستها را روى هم بگذارد.

نماز جمعه

يكى از اجتماعات هفتگى مسلمانان «نماز جمعه» است، و نمازگزاران در روز جمعه مى‏توانند به جاى نماز ظهر، نماز جمعه بخوانند.(٥٨)

اهميّت نماز جمعه

امام خمينى(ره) در اهمّيت نماز جمعه چنين نگاشته‏اند:
«نماز جمعه و دو خطبه آن، مانند حج و نماز عيد فطر و قربان، از مراسم بزرگ مسلمانان است، ولى متأسفانه، مسلمانان از وظايف مهم سياسى اين عبادت، غافل و ناآگاهند، در صورتى كه انسانى، با اندك مطالعه و دقت در احكام كشورى، سياسى، اجتماعى و اقتصادى اسلام در مى‏يابد كه اسلام دين سياست است و كسى كه دين را از سياست جدا مى‏داند، نادانى است كه نه اسلام را مى‏شناسد و نه سياست را.»(٥٩)

نماز آيات

يكى از نمازهاى واجب «نماز آيات» است كه به سبب برخى حوادث آسمانى يا زمينى، واجب مى‏شود مانند:
* زلزله
* خسوف (ماه گرفتگى)
* كسوف (خورشيد گرفتگى)
* رعد و برق و بادهاى زرد و سرخ و مانند آن، اگر بيشتر مردم بترسند.(٦٤)

چگونگى نماز آيات

١ ـ نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد.
٢ ـ در نماز آيات، قبل از هر ركوع، سوره حمد و سوره ديگرى از قرآن خوانده مى‏شود، كه در اين صورت، در دو ركعت، ده حمد و ده سوره خوانده مى‏شود، ولى مى‏توان يك سوره را پنج قسمت كرده و قبل از هر ركوع يك قسمت از آن را خواند، كه در اين صورت، در دو ركعت دو حمد و دو سوره خوانده مى‏شود.